การลำเลียงน้ำและของเหลวต่าง ๆ ทั้งในที่พักอาศัยและโรงงานอุตสาหกรรมนิยมใช้ท่อ PVC เป็นหลัก เนื่องจากท่อ PVC นั้นเป็นท่อพลาสติกที่มีความแข็งแรง ผิวเรียบ น้ำหนักเบา ไม่เป็นสนิม อีกทั้งยังมีคุณสมบัติเป็นฉนวนไฟฟ้า และทนต่อสภาพความเป็นกรดเบสได้เป็นอย่างดี แต่ถึงแม้จะเป็นท่อ PVC เหมือนกัน แต่ท่อที่ใช้ในที่พักอาศัยและโรงงานอุตสาหกรรมย่อมมีความแตกต่างกันออกไปตามประเภทของการใช้งาน โดยท่อ PVC แต่ละชนิดถูกออกแบบมาให้ใช้งานกับงานที่แตกต่างกันออกไป แต่ละชนิดจะมีความทนทานและรับแรงดันได้ไม่เท่ากัน การใช้งานท่อ PVC ผิดประเภทจะทำให้ท่อแตก เกิดความเสียหาย และเกิดอันตรายได้

มาตรฐานท่อ PVC ที่เหมาะสำหรับใช้ในครัวเรือน ที่พักอาศัย

ในที่พักอาศัยนั้นโดยทั่วไปแล้วมีระบบน้ำอยู่ 2 ระบบคือ ระบบน้ำดีและระบบน้ำเสีย การเลือกท่อ PVC มาใช้งานจึงต้องเลือกให้เหมาะกับการใช้งานของทั้ง 2 ระบบ ดังนี้

1. ระบบน้ำดี
   ระบบน้ำดีคือระบบที่ใช้ลำเลียงน้ำสะอาดผ่านท่อน้ำดี หรือที่เรามักเรียกกันว่าท่อประปาเพื่อไปใช้งานตามจุดต่าง ๆ ภายในบ้านหรืออาคารพักอาศัย เช่นระบบน้ำประปาสำหรับห้องน้ำ ห้องครัว ห้องซักล้าง รวมไปถึงระบบสปริงเกอร์ดับเพลิงในอาคาร โดยทั่วไปแล้วงานประปาภายในบ้านจะเลือกใช้ท่อ PVC ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางด้านใน 18-20 มิลลิเมตร (½ - ¾ นิ้ว หรือ 4-6 หุน) และคุณภาพชั้นแรงดันที่เหมาะสมสำหรับท่อน้ำดีจะอยู่ที่ 8.5 บาร์ก็เพียงพอ
   
   เนื่องจากปั๊มน้ำที่ใช้งานตามบ้านเกือบทั้งหมดจะมีแรงดันไม่เกิน 3 บาร์ แต่ถ้าโดยเป็นท่อที่ต้องฝังดินหรือฝังในกำแพงก็จำเป็นต้องพิจารณาเรื่องแรงดันภายในท่อเพิ่มเติม บางที่จึงแนะนำท่อคุณภาพชั้น 13.5 บาร์มากกว่า
   ข้อควรระวัง ท่อ PVC ส่วนมากมีความแข็งแรงทนทาน จึงไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องท่อน้ำแตก แต่จะมีปัญหาเรื่องแรงดันน้ำดันข้อต่อของท่อหลุดออกจากตัวท่อ เนื่องจากใช้กาวเชื่อมคุณภาพต่ำ ใช้กาวผิดประเภท หรือสวมข้อต่อของท่อได้ไม่ลึกและแน่นพอ
   
   
2. ระบบน้ำเสีย
   ระบบน้ำเสียคือระบบการลำเลียงน้ำหรือของเหลวที่มีสิ่งเจือปนต่าง ๆ หรือน้ำสกปรกที่ผ่านการใช้แล้วผ่านท่อน้ำทิ้งออกจากอาคารหรือบ้านพักไปสู่ท่อระบายน้ำหรือถังบำบัดเช่น ท่อที่พบเห็นใต้ซิงค์ล้างจานในครัว ใต้โถปัสสาวะ โถสุขภัณฑ์ และท่อใต้อ่างล้างหน้า โดยทั่วไปสามารถใช้ ท่อ PVC ที่มีขนาดใหญ่กว่าท่อน้ำดี ขนาดมาตรฐานที่ใช้กันในบ้านจะเป็นขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางด้านใน 40-55 มิลลิเมตร (1½ - 2 นิ้ว) ยกเว้นท่อน้ำทิ้งของแอร์ที่มักใช้ขนาดเล็กลงมาที่ 20-25 มิลลิเมตร (¾ - 1 นิ้ว)
   
   โดยท่อน้ำทิ้งนั้นสามารถเลือกใช้ท่อที่มีความหนาน้อยลงได้ เนื่องจากไม่มีระบบปั๊มน้ำเข้ามาเกี่ยวข้อง ทำให้แรงดันน้ำอาจไม่มากเท่ากับท่อน้ำดี คุณภาพชั้นแรงดันที่เลือกใช้ส่วนมากจึงนิยมใช้ 5 บาร์ หรือหากต้องมีการฝังดิน ฝังกำแพง แล้วไม่มั่นใจเรื่องแรงดัน ก็สามารถปรึกษาช่างประปาและเลือกท่อที่รับแรงดันได้มากขึ้นแทน แต่จะใช้งบประมาณมากขึ้นในการวางระบบได้

การเลือกใช้ท่อประปาภายในบ้านนอกจากต้องดูขนาด และคุณภาพชั้นแรงดันแล้ว อย่าลืมเลือกสีท่อ PVC ให้ถูกต้องตามหน้าที่และข้อกำหนดของท่อแต่ละสีด้วย โดยท่อพีวีซีที่ใช้ในงานระบบประปานั้นต้องใช้ท่อสีฟ้า และอย่าลืมตรวจสอบเลข มอก. ที่ระบุไว้บนท่อด้วย ซึ่งมอก. 17-2532 เป็นมาตรฐานท่อพีวีซีแข็ง สำหรับใช้เป็นท่อน้ำดื่มสีฟ้าที่นิยมนำมาใช้เป็นท่อประปา ท่อส่งน้ำเพื่ออุปโภคบริโภค ท่อรับความดันสูง และท่อระบายน้ำทิ้งและสิ่งปฏิกูลในอาคารบ้านเรือน

มาตรฐานท่อ PVC ที่เหมาะสำหรับใช้ในโรงงานอุตสาหกรรม

ในโรงงานอุตสาหกรรม การเลือกใช้ท่อ PVC จะต้องมีความระมัดระวังมากขึ้น หากว่าเป็นการใช้น้ำแบบทั่วไปเช่นเดียวกับที่ใช้ในที่พักอาศัย คือ ใช้เป็นท่อประปา ท่อส่งน้ำเพื่ออุปโภคบริโภค ก็สามารถใช้ท่อ PVC สีฟ้าที่มีขนาดใหญ่ขึ้นมาได้ แต่ท่อ PVC สีฟ้าจะไม่สามารถทนของเหลวที่มีอุณหภูมิสูงได้ ดังนั้นหากว่าของเหลวที่ต้องลำเลียงในโรงงานนั้นมีอุณหภูมิที่สูงหรือมีสารเคมีเจือปนจึงควรเลือกท่อที่มีความแข็งแรงทนทานมากขึ้นอย่างท่อ PP หรือ UPVC

ท่อ PP คืออะไร
เป็นท่อพลาสติกที่ผลิตจากเรซิ่นพอลิโพรพิลีนมีคุณสมบัติเด่นทางด้านการทนทานต่อสารเคมีได้ดีกว่าท่อพลาสติกชนิดอื่น ๆ จึงเหมาะสำหรับท่อน้ำทิ้งที่มีสารเคมีเจือปน หรือท่อที่ต้องใช้สารเคมีเช่น กรดหรือด่างในการล้างคราบสกปรกคราบไขมันในท่อ และสามารถทนอุณหภูมิความร้อนได้สูงถึง 95 องศาเซลเซียส ถูกออกแบบมาให้ใช้งานเป็นท่อในระบบระบายน้ำภายในอาคาร โดยเฉพาะท่อระบายน้ำในห้องปฏิบัติการทางเคมี หรือ ท่อระบายน้ำเสียในงานอุตสาหกรรม

ท่อ PVC คืออะไร
ท่อยูพีวีซี คือ ท่อพลาสติกจากวัสดุพีวีซีที่ถูกนำมาผสมใส่เรซิ่นเพิ่มเพื่อให้มีคุณสมบัติที่แข็งแรงทนทานมากขึ้น ทนความร้อนและแรงดันได้มากขึ้น โดยท่อยูพีวีซีสามารถทนแรงดันได้สูงสุด 56 บาร์ ซึ่งมากกว่าท่อพีวีซีสีฟ้าถึง 4 เท่า อีกทั้งยังมีความทนทานต่อสารเคมีและการกัดกร่อน เหมาะสำหรับใช้ในโรงงานอุตสาหกรรม งานห้องเย็น ห้องแช่แข็ง ห้องปฏิบัติการ เป็นต้น

การเลือกใช้ท่อประปาในโรงงานอุตสาหกรรมจำเป็นต้องตรวจสอบดูลักษณะการระบายน้ำให้แน่ชัดว่าน้ำหรือของเหลวที่ลำเลียงในท่อนั้นมีความร้อนหรือสารเคมีเข้มข้นเจือปนหรือไม่ เพื่อความมั่นใจในการตัดสินใจเลือกท่อประปาจึงแนะนำว่าหากเป็นงานน้ำและสารเคมีในโรงงานอุตสาหกรรมทุกประเภทควรใช้ท่อ UPVC หรือ ท่อ PVC สีเทาสำหรับใช้ในงานอุตสาหกรรมโดยเฉพาะ ตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม เลขที่ มอก.999-2533

ข้อควรระวัง สังเกตสีและเลขที่ มอก. ให้ดีและมั่นใจก่อน เนื่องจากท่อ PVC แข็งสำหรับใช้ในงานเกษตรมีสีเทาเช่นเดียวกับท่อ PVC แข็ง “สำหรับใช้ในงานอุตสาหกรรม”

ห้างหุ้นส่วนจำกัด เอสเอพี โฮม เซนเตอร์
SAP HOME CENTER LTD., PART.
www.saphomecenter.com
13/284 ถนนริมคลองบางค้อ แขวงบางค้อ เขตจอมทอง กรุงเทพฯ 10150

โทร. : 085-567-1222, 092-775-9000 
Email: saphomec@gmail.com
แฟ็กซ์ : 02-876-1733
LINE ID : @saphome